Một hố chôn sâu hơn 3 mét, bên trong là 15 thi thể phụ nữ, không mảnh vải che thân, đầu cạo trọc, cổ bị siết chặt bằng dây thừng. Không một ai trong số họ còn sống, tất cả từng là những ni cô. Đây không phải hiện trường của một vụ thảm sát thông thường, mà là phía sau chánh điện của chùa Linh Ân, nơi từng được ca ngợi là ngọn đèn Phật pháp ở vùng biên giới Cao Bằng.
Người ta thường nói chùa là nơi tịnh tâm, cứu rỗi khổ đau. Nhưng ai ngờ người khoác áo nâu, đội mũ vàng lại là kẻ giết người hàng loạt trong suốt gần năm năm? Vào một buổi chiều tháng Năm năm 2003, tại xã Lũng Vân, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng, trời vẫn còn se lạnh trong cái rét muộn. Bà Trần Thị Lan, 62 tuổi, chậm rãi men theo sườn núi để nhặt củi. Khu rừng thưa sau chùa Linh Ân ít người qua lại, nhưng bà Lan đã sống cả đời ở đây, quen thuộc từng gốc cây, tảng đá. Sáng hôm đó, khi cúi xuống nhặt một cành củi mục bên bờ suối cạn, bà chợt khựng lại. Một mùi hôi thối nồng nặc bốc lên từ bụi rậm, không giống mùi động vật chết. Mùi tanh nồng khiến bà choáng váng. Che mũi, bà rẽ bụi cây và phát hiện đất đá bị xới lên, gồ ghề như thể ai đó vừa chôn vội thứ gì. Rồi bà nhìn thấy một bàn tay người ló ra từ đất, ngón tay co quắp, móng bẩn. Bà hét lên thất thanh. Chỉ sau một giờ, cả thôn Lũng Vân kéo đến. Công an xã phong tỏa khu vực và báo cáo lên công an tỉnh.
Phòng Cảnh sát Hình sự tỉnh Cao Bằng lập tức có mặt. Giữa đám đông dân làng là một người đàn ông cao lớn, tóc ngắn, ánh mắt nghiêm nghị – trung úy Lê Minh Tuấn, 33 tuổi, người từng phá nhiều vụ án nghiêm trọng dọc biên giới. “Có dấu hiệu chôn người tập thể,” anh nói ngắn gọn, ra lệnh phong tỏa bán kính 30 mét và gọi thêm đội pháp y.
Cuộc khai quật kéo dài từ chiều đến đêm. Dưới ánh đèn pha, đất đá được gạt đi, để lộ cảnh tượng kinh hoàng: 15 thi thể phụ nữ, đầu cạo trọc, không quần áo, chất đống trong hố sâu gần 3 mét. Một số thi thể có dấu vết bị trói, cổ bị siết bằng dây thừng gai. Tình trạng phân hủy không đồng đều cho thấy họ không chết cùng lúc – có người mới qua đời vài tuần, có người đã bị chôn hàng năm. Không giấy tờ tùy thân, không thân nhân nhận dạng, nhưng dựa vào đầu cạo, tràng hạt và chuỗi gỗ còn sót lại, tổ điều tra xác nhận tất cả là ni cô, độ tuổi từ 18 đến 35. Người dân thì thào: “Có phải mấy cô tạm tu ở chùa Linh Ân? Cả năm nay không thấy họ ra ngoài.” Một bà bán hàng gần cổng chùa kể: “Tôi từng bán bánh cho mấy cô ni dịu dàng, hay chắp tay cười. Nhưng từ sau Tết năm ngoái, không thấy ai nữa. Tưởng họ chuyển chùa khác.”
Trung úy Lê Minh Tuấn, quê Bắc Ninh, từng là trinh sát chống buôn người ở Lạng Sơn, nổi tiếng tỉ mỉ. Khi nhận nhiệm vụ điều tra chùa Linh Ân, anh chỉ nói: “Tôi không tin danh xưng. Kẻ phạm pháp phải trả giá.” Anh nhận thấy sự bất thường trong thái độ im lặng của trụ trì Thích Thanh Tịnh. Ông ta nhập thất gần nửa năm, không tiếp khách, không nhận cúng dường. Đêm đó, đứng giữa hiện trường, nhìn ánh đèn pin chiếu vào khuôn mặt một nạn nhân vô danh, Tuấn nhớ đến câu hỏi của cha mình, một cựu giảng viên Phật học: “Nếu người khoác áo nâu vẫn đầy tham sân si, áo đó còn là áo tu không?”
Cuộc điều tra bắt đầu từ mùi hôi buổi sáng hôm ấy, khiến cả xã Lũng Vân rúng động. Không chỉ kẻ giết người bị truy tìm, mà những kẻ đồng lõa im lặng cũng dần lộ diện. Khám nghiệm hiện trường kéo dài đến khuya. Dưới ánh đèn vàng, Tuấn không thể rời mắt khỏi những mảnh xương, mảnh vải nâu, và tóc còn vương trên thi thể. Sau năm tiếng khai quật, bảy thi thể được đưa lên, đều là nữ, đầu cạo trọc, tay chân bầm tím vì dây thừng. “Đây là giết người hàng loạt,” bác sĩ pháp y kết luận, giọng nghẹn lại.
Đêm đó, khu vực sau chùa bị phong tỏa. Thích Thanh Tịnh được mời làm việc, nhưng ông viện cớ nhập thất, từ chối tiếp xúc. Sáng hôm sau, thi thể thứ tám được tìm thấy, đeo vòng tràng hạt gỗ mun khắc chữ “từ bi.” Tuấn cho chụp ảnh gửi đi các huyện lân cận để truy tìm người mất tích. Ba ngày sau, huyện Trùng Khánh báo về một trường hợp trùng khớp: cô gái tên Phạm Thị Hồng Anh, sinh năm 1985, quê xã Cốc Sơn, vào chùa Linh Ân tạm tu tháng 11 năm 2002. Gia đình báo mất tích từ đó. Tuấn đến gặp cha mẹ Hồng Anh. Bà mẹ giữ bức thư con gái viết: “Con lên chùa Linh Ân để tịnh tâm, sám hối.” Bức ảnh thẻ cho thấy Hồng Anh đeo đúng chiếc vòng tràng hạt tìm thấy. Nếu là cô, cô đã chết hơn một năm.
Tuấn quyết định tập trung vào chùa Linh Ân. Một tổ trinh sát giám sát mọi hoạt động. Thích Thanh Tịnh vẫn không lộ diện, chỉ có sư trẻ Tâm Đức, khoảng 30 tuổi, thay mặt tiếp khách. Ngày thứ ba, thêm ba thi thể được khai quật, nâng tổng số lên 11 nạn nhân, đều từ 18 đến 25 tuổi, chết do siết cổ, có dấu hiệu cưỡng ép. Dư luận rúng động, hình ảnh hiện trường lan truyền trên mạng xã hội, dù báo chí địa phương né đưa tin.
Ngày thứ tư, Tuấn đến chùa gặp Tâm Đức. “Tôi cần gặp thầy trụ trì,” anh nói. Tâm Đức đáp: “Thầy nhập thất, không tiếp ai.” Tuấn gằn giọng: “Nhập thất mà không biết sau chùa đào lên cả chục thi thể?” Anh yêu cầu niêm phong nhà kho phía tây chùa. Đêm hôm sau, Tâm Đức lén đi ra sau chùa với đèn pin. Tuấn ra lệnh kiểm tra, phát hiện lối mòn sau tượng Phật dẫn đến hố đất lấp vội, nơi tìm thấy thi thể thứ 12. Trong nhà kho, họ phát hiện dây thừng mục, áo tu có vết máu, và mảnh vải ghi: “Con muốn về nhà.”
Tuấn kiểm tra sổ ghi danh, nhưng không có hồ sơ. Tâm Đức giải thích: “Người tạm tu không muốn lưu tên thật.” Tuấn tìm đến dân làng, từ bà bán rau đến chú xe ôm. Họ kể thường thấy các cô gái trẻ vào chùa, nhưng hiếm ai rời đi. Một bà cụ thì thào: “Cô bé tên Mai nói chùa không bình thường, rồi mất tích.” Tuấn nhận ra các vụ giết người kéo dài từ 2001 đến 2003, một hệ thống tội ác được che giấu dưới lớp áo tu hành.Áp lực công chúng tăng cao khi hình ảnh hố chôn lan truyền. Dân chúng đến cầu siêu, nhưng cũng ném đá vào cổng chùa. Không có hồ sơ lưu trữ, Tuấn phát hiện một dương gỗ trong kho chứa áo ni, sách Phật, và cuốn sổ tay bị mối ăn. Trong đó ghi: “Hồng Anh không chịu, khóc suốt đêm, trụ trì nổi giận. Tâm Đức can nhưng bị cấm túc.” Dòng cuối đề ngày 28/11/2002, trùng thời điểm Hồng Anh mất tích.
Một người phụ nữ ở Thái Nguyên, bà Lê Thị Hoa, báo rằng con gái bà, Trần Thị Ngọc Mai, sinh năm 1986, lên chùa Linh Ân năm 2002 rồi mất tích. Tuấn đối chiếu ảnh Ngọc Mai với thi thể có vết sẹo ở tay, xác suất trùng khớp cao. Anh dựng bản đồ khuôn viên chùa, nhận ra một hệ thống giam giữ bí mật. Tâm Đức được mời làm việc, ánh mắt dao động. Sau nhiều giờ, anh ta thú nhận: “Con nghe tiếng rên dưới nhà kho, nhưng thầy bảo là quỷ nghiệp.” Tuấn đáp: “Quỷ không biết mở cửa nhà kho, chỉ người làm chuyện quỷ mới biết.”
Anh xin lệnh khám xét nhà kho, phát hiện tầng hầm bí mật từ thời kháng chiến. Đêm mưa, trong phòng làm việc tạm, Tuấn đọc bức thư từ bệnh viện tâm thần cách chùa 30 km, viết bởi Nguyễn Vũ Linh, sinh năm 1985, từng tạm tu ở chùa năm 2002. Linh kể: “Không phải chùa, là địa ngục. Hồng Anh cố chạy, tôi thấy máu trên áo thầy. Có tiếng khóc, nhưng sáng bảo là gió.” Lời khai khớp với sổ tay.
Khám xét nhà kho, đội kỹ thuật tìm thấy cửa hầm xi măng lấp kín. Phá vỡ, họ thấy cầu thang dẫn xuống hầm ngầm, đầy vết xích và mùi thuốc mê. Trong thùng gỗ khóa kín, họ tìm thấy khăn tay thêu tên, nhật ký, và vòng tay khắc “từ bi.” Ngày 11/12/2003, Viện Kiểm sát phê chuẩn lệnh khám xét phòng Thích Thanh Tịnh. Dưới tượng Phật là hốc gỗ chứa sổ tay ghi tên các ni cô, tóc, móng tay, và dây thừng.
Ngày 8/5/2003, tổ điều tra khám xét toàn diện chùa Linh Ân. Trong phòng trụ trì, họ tìm thấy sàn gỗ lim, tranh Phật xen ảnh thiếu nữ, 12 bộ áo ni thêu tên nạn nhân, và sổ ghi chi tiết ngày đến chùa, ngày “xử lý.” Tâm Đức khai nhận biết hết sự thật: Thích Thanh Tịnh ép ni cô phục vụ dưới danh nghĩa giáo dưỡng, dùng thuốc mê, giam cầm, và thủ tiêu. Tâm Đức trộn thuốc, khóa hầm, đào huyệt.
Đêm đó, khi chuẩn bị bắt giữ, Thích Thanh Tịnh biến mất. Lệnh truy nã toàn quốc được ban hành cho Hà Văn Hòa, 52 tuổi, quê Phú Thọ. Bốn ngày sau, công an xã Trường Hà phát hiện ông ta trong hang Thẩm Lũng, với túi hành lý chứa ghi chép về nạn nhân và vật dụng cá nhân. Hà Văn Hòa thú nhận từ năm 1995, hắn xây dựng giáo lý giả, ép ni cô hiến thân để “gột nghiệp.” Ai phản kháng bị giam, thủ tiêu. Động cơ là kiểm soát tuyệt đối, coi mình là “thần” định đoạt sinh tử.
Tháng 9/2003, tại Tòa án Nhân dân Cao Bằng, Hà Văn Hòa bị xét xử. Cáo trạng liệt kê 15 vụ giết người, hiếp dâm, giam giữ trái phép, và lừa đảo. Ông ta bị tuyên tử hình. Tâm Đức, tên thật Phạm Văn Long, bị tù chung thân vì đồng phạm giết người, hiếp dâm, che giấu tội ác, và lừa đảo. Tháng 10/2003, lễ tưởng niệm 15 nạn nhân được tổ chức, bia đá khắc tên họ dựng sau chùa. Năm 2004, chùa Linh Ân bị dỡ, thay bằng tịnh thất Hồi Tâm. Trung tá Lê Minh Tuấn nghỉ hưu năm 2023, vẫn ghé tịnh thất mỗi năm, mang nhang và sen trắng, day dứt vì những người biết nhưng im lặng.
