Hai mươi năm trước, Mai chỉ là lao công quét rác trong bệnh viện huyện. Ngày sinh con gái, cô tuyệt vọng đến tột cùng. Chồng bỏ đi, mẹ già liệt giường, Mai chẳng có gì ngoài đôi tay chai sạn và giọt sữa ít ỏi. Đêm ấy, Mai khóc đến cạn nước mắt, nhìn con đỏ hỏn trên tay mà xót xa: “Mẹ không nuôi nổi con…”
Trong bệnh viện, một tiểu thư con nhà giàu cũng mới sinh. Con gái bà ấy yếu ớt, phải nằm lồng kính. Mai nghe các y tá bàn tán: “Chắc không qua khỏi, đẻ non thế này…” Ý nghĩ đen tối lóe lên. Nếu con cô được sống trong nhung lụa, nó sẽ không khổ như mẹ nó. Đêm đó, Mai len lén tráo con mình với đứa bé yếu ớt kia. Xong xuôi, cô ôm đứa trẻ non nớt về phòng trọ dột nát, nước mắt rơi lã chã.
Năm tháng trôi qua, đứa bé Mai nuôi lớn lên khỏe mạnh dần, gầy gò nhưng nhanh nhẹn, đôi mắt sáng. Mai đặt tên con là Linh. Dù nhà nghèo, Mai vẫn cố gắng cho Linh đi học. Linh chăm chỉ, học giỏi nhất lớp, suốt ngày cắm cúi đọc sách. Cả xóm ai cũng khen:
“Con gái chị Mai ngoan thật, lớn lên chắc báo hiếu được.”
Mai nghe mà lòng thắt lại. Con bé học giỏi, hiền lành như thế… nhưng không phải máu mủ của mình.
Còn con ruột của Mai – cô bé bị tráo đổi năm xưa – được đặt tên là Hoài An. Lớn lên trong nhung lụa, Hoài An xinh đẹp, kiêu kỳ, thích gì được nấy. Ở trường, Hoài An nổi tiếng là tiểu thư nhà giàu, bạn bè ai cũng sợ. Cô hay chọc ghẹo bạn yếu, coi thường những đứa nhà nghèo.
Có lần, Hoài An nhổ nước bọt vào hộp cơm của bạn chỉ vì nó mùi mắm. Có lần khác, cô hất đổ giá vẽ của bạn trong lớp học mỹ thuật vì “bức tranh xấu quá, để làm bẩn mắt tao.”
Thầy cô giáo nhiều lần gọi cha mẹ cô lên nhắc nhở. Nhưng ông bà chủ chỉ cười xòa: “Con bé tính mạnh mẽ, không sao đâu.”
Năm Hoài An tròn 20 tuổi, cô được cha mẹ nuôi tổ chức tiệc sinh nhật xa hoa. Báo đài đăng khắp nơi, cả xóm Mai cũng xem. Nhìn khuôn mặt đứa con ruột xinh đẹp kiêu hãnh trên màn hình, tim Mai thắt lại. Linh ngồi bên mẹ, chép bài, khẽ thở dài:
“Mẹ ơi, sao có người sướng thế…”
Mai im lặng, chỉ vuốt tóc con. Cô thương Linh, đứa bé không máu mủ nhưng hiếu thảo, lễ phép, chưa từng làm mẹ buồn.
Rồi một ngày, Hoài An vô tình nghe cha mẹ nuôi cãi vã, lộ ra bí mật cô không phải con ruột. Quá sốc, Hoài An bỏ nhà đi, nhờ người điều tra thân thế thật sự. Khi tìm được mẹ ruột, Hoài An tức giận xông tới căn phòng trọ của Mai.
“Bà… chính bà đã tráo tôi phải không?!”
Mai quỳ xuống, nước mắt lăn dài:
“Mẹ… mẹ xin lỗi… Mẹ chỉ muốn con có cuộc sống sung sướng hơn mẹ…”
Hoài An cười khẩy, đảo mắt nhìn xung quanh căn phòng tối om, chật chội. Cô thấy Linh đang ngồi học bên chiếc bàn cũ mẻ, ánh đèn vàng yếu ớt.
“Còn đây? Đứa này không phải con bà. Thật buồn cười… nó ngoan ngoãn thế, mà lại không phải máu mủ.”
Linh quay lại nhìn Hoài An, khẽ chào:
“Chị mới tới ạ?”
Hoài An nhìn ánh mắt trong veo ấy, chột dạ nhưng vẫn lạnh lùng:
“Tôi không cần người mẹ như bà. Bà cứ ở đây với đứa con ngoan này đi.”
Nói rồi, Hoài An bỏ đi, để lại tiếng nấc nghẹn ngào của Mai vang khắp xóm. Cả đêm ấy, Mai khóc cạn nước mắt. Linh chỉ ngồi im, rồi bất ngờ nắm tay mẹ:
“Mẹ ơi, con không cần biết con là ai, con chỉ biết con là con gái của mẹ. Con sẽ học thật giỏi, sau này nuôi mẹ.”
Mai ôm Linh vào lòng, lòng đau đớn nhưng cũng ấm áp. Cô hiểu rằng, dù máu mủ ruột thịt không ở bên, nhưng trên đời này, vẫn còn có những đứa trẻ không cần chung dòng máu vẫn yêu mẹ hơn tất thảy.