Vào một buổi chiều tưởng chừng như bình dị, dòng sông Lệ chảy êm ả qua làng Thanh Bình, tỉnh Quảng Nam, phản chiếu ánh hoàng hôn vàng rực. Gió từ cánh đồng lúa thổi về, mang theo hương thơm của hoa nhài và tiếng ve kêu râm ran báo hiệu mùa hè đã đến. Trong ngôi làng nhỏ bé, nơi mọi người quen thuộc như anh em, bốn đứa trẻ – Minh, Long, Duy và Lan – tung tăng chạy dọc bờ sông, tiếng cười giòn tan vang vọng khắp con đê vắng. Chúng là những người bạn thân thiết, gắn bó như hình với bóng. Nhưng chiều ngày 15 tháng 5 năm 2024 ấy, không ai ngờ rằng tiếng cười ấy sẽ mãi mãi tắt lịm, để lại một câu chuyện khiến cả làng Thanh Bình chìm trong đau thương.
Minh, cậu bé 13 tuổi học lớp bảy, có dáng người gầy gò nhưng đôi mắt sáng ngời và sâu thẳm. Cậu luôn trầm tư, ít nói, nhưng trái tim đầy tình cảm, thường giúp mẹ những việc lặt vặt sau giờ học. Long, cũng 13 tuổi, là linh hồn của nhóm, hoạt bát, nghịch ngợm và luôn làm cả bọn cười nghiêng ngả với những trò đùa của mình. Duy, cùng tuổi, là một cậu bé ít nói nhưng đầy trách nhiệm, đặc biệt yêu thương em gái mình là Lan – cô bé 10 tuổi nhỏ nhắn, luôn ríu rít như chú chim non bên anh trai.
Hôm ấy là ngày đầu tiên của kỳ nghỉ hè. Không còn bài vở, không còn tiếng trống trường, chỉ còn tiếng gió, tiếng chim và những lời hẹn hò hồn nhiên của tuổi thơ. “Chiều nay ra sông đi, nước mát lắm!” Long rủ rê, nụ cười toe toét. Minh gật đầu, mắt sáng lên: “Ừ, tắm một cái cho quên mấy tháng học hành căng thẳng!” Duy quay sang cô em gái: “Lan, đi với anh không?” Lan gật đầu lia lịa, đôi mắt lấp lánh như ngọc: “Đi chứ! Em biết bơi rồi mà!” Không ai biết rằng, đó là lần cuối cùng họ cùng nhau cười đùa.
Con đường đất dẫn ra sông Lệ ngoằn ngoèo qua những ruộng lúa xanh mướt, thơm mùi đất nứt nẻ vì nắng. Bốn đứa trẻ đạp xe song song, tiếng chuông xe lách cách hòa cùng tiếng gió. Chúng dừng lại ở một khúc sông uốn cong như dải lụa, nước lặng, bãi bồi mịn như nhung. Người dân trong làng thường ra đây giặt giũ, câu cá, còn bọn trẻ thì thích tắm mát. Minh vội vứt đôi dép lên bãi cỏ, chạy ùa xuống nước, vừa la to vừa vẫy nước tung tóe. Duy cẩn thận nắm tay Lan, từng bước dìu em xuống dòng sông. Long, với tính cách bạo dạn, nhào người bơi phăng phăng ra giữa sông. Tiếng cười của chúng vang vọng, xua tan mọi muộn phiền nhỏ bé của tuổi học trò.
Nhưng không ai biết, giữa khúc sông ấy ẩn chứa một mối nguy chết người. Một xoáy nước ngầm, hậu quả của trận mưa lớn trước đó, đã khoét sâu vào lòng đất, tạo nên một hố tử thần đen ngòm dưới làn nước tưởng chừng hiền hòa.
“Anh Duy ơi, em bị trôi!” Tiếng Lan vang lên the thé, nhưng bị át đi bởi tiếng ve và tiếng nước vỗ bờ. Duy quay lại, hoảng hốt khi thấy em gái đã trượt chân, bị dòng nước cuốn xa bờ, đôi tay nhỏ bé chới với trong không khí. Không chút do dự, Duy lao tới chỗ em. “Minh, Long, giúp với!” Duy gào lên, giọng lạc đi. Minh, đang ở gần đó, vội bơi đến. Long, từ xa, giật mình quay đầu lại. Nhưng khi cả ba chạm đến chỗ Lan, xoáy nước đã hiện nguyên hình. Nó không ồn ào như sóng biển, chỉ là một vùng nước sẫm màu, lặng lẽ nhưng kéo mạnh, dìm sâu như một cái miệng ngầm nuốt chửng mọi sự sống.
“Giữ tay em, Lan, đừng buông!” Duy hét lên, cố nắm chặt tay em gái đang trơn trượt vì nước. Nhưng bàn tay nhỏ bé ấy tuột khỏi anh, kèm theo một tiếng “Anh ơi!” xé toạc không gian chiều hè. Mọi thứ im bặt. Minh vươn tay kéo Duy, nhưng chính cậu cũng bị dòng xoáy hút xuống. Long lao vào, nắm được tay Minh, nhưng sức nước quá mạnh. Trong chưa đầy 15 giây, cả bốn đứa trẻ biến mất dưới làn nước, chỉ để lại đôi dép nổi lềnh bềnh và sự im lặng rợn người. Hoàng hôn buông xuống, ánh nắng nhạt dần như tắt cùng tiếng cười.
Chiều hôm đó, trên con đường đất dẫn ra sông, bà Mai – mẹ của Duy và Lan – đang nhặt rau ngoài sân, thỉnh thoảng ngó ra ngõ xem lũ trẻ đã về chưa. Gần đó, mẹ Minh vo gạo chuẩn bị nấu cơm, còn bố Long vừa đi làm đồng về, áo ướt đẫm mồ hôi. Đến 6 giờ tối, gió thổi mạnh hơn, những cánh cửa trong làng lần lượt đóng lại, bếp lửa bùng lên trong các căn nhà nhỏ. Nhưng không đứa trẻ nào trở về.
Gần 7 giờ, bà Mai bắt đầu bồn chồn. “Sao giờ này chưa thấy con về ăn cơm? Thường chúng chỉ tắm một tiếng là lên.” Bà đi ra đầu ngõ, nhìn về phía khúc sông. Cảnh vật yên ắng một cách bất thường. Đột nhiên, bà nhìn thấy đôi dép hồng của Lan nằm lẻ loi bên bờ cỏ, lạnh ngắt. Tim bà thắt lại. “Duy ơi, Lan ơi!” Bà gọi lớn, nhưng chỉ có tiếng gió đáp lại. Tiếng gọi ấy như khơi dậy nỗi bất an trong không khí. Dân làng ùa ra, người mang đèn pin, người chạy báo công an xã, người mang lưới câu. Chỉ trong 10 phút, bờ sông sáng rực ánh đèn, nhưng trước mắt họ chỉ là một màn nước đen kịt, không gợn sóng.
Mẹ Minh gào khóc khi thấy chiếc áo con trai vắt trên bãi cỏ: “Trời ơi, Minh ơi, con đâu rồi?” Bố Long đứng như trời trồng, nhìn xuống lòng sông đen ngòm, rồi quỳ sụp xuống, run rẩy: “Không, không thể nào! Trời ơi, đừng bắt con tôi!” Cả đêm hôm đó, đèn pin, lưới, ghe máy và những người lặn được điều động. Dân làng không ai ngủ. Tiếng nức nở, lời cầu khấn hòa vào gió.
Đến 3 giờ sáng, thi thể đầu tiên được tìm thấy – đó là Lan. Cô bé nhỏ xíu nằm nghiêng như đang ngủ, mắt khép hờ, tóc đen dính đầy rong rêu. Bộ quần áo học sinh vẫn lấm lem bùn đất. Bà Mai ôm chặt con, gào khóc như điên dại: “Con ơi, dậy nói với mẹ một câu thôi! Mẹ đây mà!” Bà ngất lịm khi nhân viên cứu hộ nhẹ nhàng đặt thi thể Lan lên cáng, phủ khăn trắng như bọc lấy một thiên thần mãi mãi không tỉnh lại.
Đến 5 giờ sáng, thi thể Duy được tìm thấy cách đó 50 mét, mắc vào một cành cây dưới đáy sông. Bố Duy, một người thợ mộc hiền lành, ngồi bệt bên con trai, tay run rẩy chạm vào khuôn mặt trắng bệch, không nói được lời nào. Bà Mai khản giọng, ôm lấy thi thể hai đứa con, gọi tên không dứt.
Minh được tìm thấy vào trưa hôm sau, xác trôi dạt về bãi bồi cuối làng, nằm nghiêng trong đám bèo. Người ta nói tay cậu vẫn nắm chặt một nhành cỏ, như cố bám lấy sự sống đến phút cuối. Cuối cùng, Long được tìm thấy vào chiều hôm sau, cách nơi gặp nạn gần một cây số. Mặt em tím tái, mắt nhắm nghiền. Cha mẹ Long ôm thi thể con, đau đớn đến mức không ai dám đến gần.
Cả làng Thanh Bình chìm trong u ám. Bốn sinh linh hồn nhiên, chỉ hôm qua còn nô đùa, giờ nằm lạnh lẽo trong những chiếc quan tài nhỏ màu nâu cánh gián, xếp cạnh nhau trong những ngôi nhà cấp bốn. Sáng hôm sau, trời âm u, mây xám giăng kín chân trời. Nắng hè oi bức bỗng trùng xuống, như chia buồn cùng cả làng.
Bốn ngôi nhà nhỏ, cách nhau không xa, đều phủ khăn trắng và vòng hoa. Bốn chiếc quan tài được đặt giữa nhà, mỗi chiếc có một bức ảnh thờ – những tấm ảnh học sinh giản dị. Minh trong áo sơ mi trắng, nụ cười rụt rè. Long nghiêng đầu nghịch ngợm. Duy trầm tư, ánh mắt sâu thẳm. Lan, cô bé nhỏ nhất, tươi rói với đôi mắt trong như suối. Nhưng trước những di ảnh ấy, không ai còn cười nổi.
Mẹ Minh quỳ trước quan tài, tay ôm thành hòm, lay gọi: “Con mở mắt nhìn mẹ một lần thôi, Minh ơi!” Bố Long ngồi thất thần, mắt đỏ ngầu, tay run cầm nén nhang không dám châm. Bà Mai, mẹ của Duy và Lan, ngất lên ngất xuống, mỗi lần tỉnh lại chỉ biết gào: “Duy ơi, sao không giữ em cẩn thận? Lan ơi, sao không nghe mẹ ở nhà? Trời ơi, sao cướp cả hai đứa con của tôi?”
Cả làng đến viếng, nước mắt lặng lẽ rơi. Trẻ con nắm tay bố mẹ, ngơ ngác nhìn những chiếc áo tang trắng, không hiểu sao lại buồn đến thế. Đến trưa, tiếng kèn trống tang lễ vang lên. Khi nắp quan tài được đóng lại, tiếng gào thét như sấm dậy. “Con ơi, đừng nằm đó, mẹ xin con!” – mẹ Lan kêu lên. “Minh ơi, mẹ chưa kịp mua áo mới cho con!” – mẹ Minh nức nở. Bốn chiếc quan tài được đưa ra xe tang, phủ vải trắng và hoa cúc tinh khôi – loài hoa bọn trẻ từng tặng cô giáo mỗi dịp 20/11.
Đoàn người đưa tang kéo dài từ xóm nhỏ ra nghĩa trang đầu làng. Trẻ con đi chân đất, người già đội nón lặng lẽ, phụ nữ quấn khăn tang trắng che mặt. Tiếng khóc như sóng trào. Trên xe tang, bốn bức ảnh nhỏ lung lay theo nhịp bánh xe, như bọn trẻ đang ngoái nhìn ngôi làng lần cuối.
Tại nghĩa trang, trời bất chợt đổ mưa – không lớn, nhưng đủ làm ướt những khăn tang, những bức ảnh và những giọt nước mắt. Bốn chiếc quan tài được hạ xuống bốn nấm mộ song song, đào sẵn từ đêm trước. Khi nắm đất đầu tiên rơi xuống, mẹ Minh thét lên: “Con ơi, lạnh lắm không? Mẹ xin lỗi con!” Bà Mai gọi tên Duy và Lan, giọng rời rạc như trái tim đã ngừng đếm thời gian: “Đừng để mẹ sống một mình, mẹ không chịu nổi!”
Mưa vẫn rơi, cây cối cúi đầu. Dưới lớp đất ướt, bốn thiên thần nhỏ giờ đây yên nghỉ mãi mãi. Sau tang lễ, làng Thanh Bình chìm trong tĩnh lặng. Không còn tiếng cười sau giờ học, không còn tiếng dép lạch bạch chạy qua ngõ. Những người thân ngồi bần thần, nhìn ra sân như chờ đợi điều không thể xảy ra.
Minh, cậu bé hiền lành, từng giành tiền lì xì để mua cho mẹ một chiếc khăn màu tím ở chợ huyện. Mẹ Minh ôm chiếc khăn ấy mỗi đêm, nước mắt thấm đẫm. Trong bài văn cuối cùng, Minh viết: “Con muốn làm bác sĩ để chữa bệnh cho mẹ, để mẹ không phải lo cho con nữa.” Bài văn ấy giờ được ép plastic, đặt cạnh di ảnh cậu.
Long, cậu bé nghịch ngợm, từng tự cắt tóc ngắn để giống cầu thủ yêu thích, bị mẹ mắng cả tuần. Nhưng em là đứa con hiếu thảo, mỗi tối đều chúc bà ngủ ngon. Long từng mơ làm YouTuber, quay clip về làng Thanh Bình. Chiếc điện thoại cũ của em còn lưu những video mờ nhòe, tiếng cười vang vọng giờ chỉ là ký ức.
Duy, anh trai của Lan, trầm tính nhưng chín chắn. Dù mới lớp bảy, cậu luôn nhường em kẹo, chở em đi học bất kể nắng mưa. Duy biết bơi giỏi, nhưng không thắng nổi dòng xoáy oan nghiệt. Trên bàn học của cậu, quyển truyện tranh còn dở, với dòng chữ viết tay: “Mai cho Lan mượn đọc.” Mỗi lần nhìn vào, bố mẹ cậu lặng người.
Lan, cô bé nhỏ nhất, luôn hát líu lo mỗi sáng. Cái cặp sách Hello Kitty, đôi dép hồng xinh xắn vẫn treo ở góc nhà. Trong tấm thiệp tặng mẹ ngày 8/3, Lan viết: “Con yêu mẹ nhất đời. Mẹ là thiên thần của con.” Giờ mẹ Lan ôm thiệp ấy mỗi đêm, như tìm hơi ấm còn sót lại.
Sau thảm kịch, làng Thanh Bình thay đổi. Trẻ con không còn ra sông chơi. Người lớn đi qua khúc sông ấy đều cúi đầu, như sợ xúc phạm linh hồn bốn đứa trẻ. Dân làng góp tiền dựng một tấm bia nhỏ bên bờ sông, khắc dòng chữ: “Nơi đây, bốn thiên thần nhỏ đã mãi rời xa. Xin nhớ rằng nước có thể hiền hòa nhưng cũng có thể tàn nhẫn.”
Ở trường học, bốn cái tên vẫn chưa được xóa khỏi sổ lớp. Bốn chiếc ghế trống trong mỗi buổi chào cờ. Cô giáo chủ nhiệm của Lan nghẹn ngào: “Lan từng nói muốn làm cô giáo để dạy các bạn nhỏ. Giờ tôi không dám đứng trên bục giảng nữa.”
Mỗi năm, vào ngày 15 tháng 5, dân làng tổ chức buổi cầu nguyện bên sông. Họ thắp nhang, thả đèn hoa đăng, như muốn nói: “Chúng tôi không quên và sẽ không bao giờ quên.”
Ở đâu đó trên cao, Minh, Long, Duy và Lan có lẽ đang chơi đùa, tiếng cười vang vọng như ngày đầu tiên của kỳ nghỉ hè. Với những người ở lại, nỗi đau sẽ chẳng bao giờ nguôi, nhưng họ học cách sống chung với nó, sống thay phần những đứa trẻ không thể lớn lên.
Vĩnh biệt bốn thiên thần nhỏ của làng Thanh Bình. Tiếng cười của các em đã hóa gió, nỗi đau của cha mẹ đã hóa đá, và ký ức về các em sẽ mãi vĩnh hằng.
