Cậu bé được thuê rửa chén cho quán ăn, làm việc siêng năng, lễ phép. Chủ quán thấy tội nghiệp, dạy nghề bếp, rồi nhận làm con nuôi. Sau này, cậu mở nhà hàng lớn và làm một việc khiến mẹ nuôi sững sờ
Trưa hè oi ả, trong con hẻm nhỏ ẩm thấp ở ngoại ô thành phố, quán ăn "Bình Dân Sáu Lý" lúc nào cũng tấp nập khách. Tiếng chảo dầu xèo xèo, mùi nước mắm nồng nàn quyện với mùi cơm trắng bốc hơi, tạo nên một không khí thân thuộc như hơi thở của xóm nghèo.
Ngày hôm đó, giữa đám người chen chúc, có một cậu bé gầy nhom, tóc tai bù xù, quần áo cũ nhàu, đứng tần ngần trước cửa quán. Cậu chắp tay trước bụng, đôi mắt lấm lét nhưng cương quyết.
— Dì ơi, cho con xin việc. Gì cũng được. Con chỉ cần ăn cơm thôi, không cần lương cũng được.
Chủ quán, bà Sáu, vốn nổi tiếng khó tính, nhìn cậu bé từ đầu tới chân. Bà thở dài.— Rửa chén được không?Cậu bé gật đầu lia lịa.
Tên cậu là Khải. Mười ba tuổi, mồ côi mẹ, cha bỏ đi biệt tích. Cậu sống lay lắt bằng những công việc lặt vặt: lượm ve chai, bán vé số. Nhưng rửa chén cho quán ăn lớn như vậy là một cơ hội quý giá — ít nhất, cậu sẽ được ăn no.
Từ ngày vào quán, Khải làm việc không ngơi tay. Chậu chén đầy ắp, nước lạnh buốt, cậu vẫn không than nửa lời. Mỗi lần đưa đồ ăn ra, cậu luôn cúi đầu chào khách, giọng nhỏ nhẹ lễ phép. Mấy cô chú khách quen dần quen mặt, hay dúi cho cậu trái ổi, cái bánh, thậm chí là vài đồng lẻ.
Bà Sáu ngoài mặt quát tháo, nhưng trong lòng thì mủi lòng. Bà từng có một đứa con trai, nhưng nó đi hoang, nghiện ngập rồi mất sớm. Nhìn Khải, bà như thấy bóng dáng đứa con thất lạc của mình trong một kiếp người khác.
Một tối, khi quán đã vãn khách, bà Sáu gọi Khải vào bếp:
— Mày có muốn học nấu ăn không?
Khải tròn mắt. Cậu chưa từng nghĩ mình có thể đứng bếp, chứ đừng nói học nấu ăn.
— Dạ… con muốn! Nhưng… con ngu lắm.
Bà Sáu cốc đầu cậu một cái:
— Người siêng với người ngu khác nhau. Ngu mà chịu học thì thành giỏi thôi.
Thế là Khải trở thành học trò bếp nhỏ nhất của quán. Cậu bắt đầu từ việc nhặt rau, vo gạo, nhóm bếp, học cắt hành không đứt tay, học lắng nghe tiếng xèo xèo của thịt chiên để biết lúc nào phải trở mặt.
Bà Sáu dạy bằng cách mắng nhiều hơn nói, nhưng những bữa tối thừa đồ ăn, bà luôn gắp cho Khải một miếng lớn nhất. Có những hôm cậu mệt quá ngủ gục bên chậu nước rửa, bà Sáu lặng lẽ đắp cho cậu chiếc áo khoác cũ.
Một năm, hai năm… rồi ba năm trôi qua.
Khải giờ đây đã cao lớn, thành thạo hàng chục món ăn từ bình dân tới phức tạp. Những món "cơm tấm sườn bì", "bún riêu cua", "gỏi cuốn" Khải làm ra giữ trọn cái hồn mộc mạc như cách bà Sáu từng dạy.
Một ngày, khi Khải vừa tròn 18 tuổi, bà Sáu gọi cậu lại. Trước sự chứng kiến của mấy cô chú nhân viên, bà trịnh trọng:
— Từ hôm nay, tao không gọi mày là thằng nhỏ rửa chén nữa. Tao nhận mày làm con trai tao. Mày có đồng ý không?
Khải nghẹn ngào, chỉ biết gật đầu, nước mắt lã chã rơi xuống tay.
Vài năm sau, với số vốn tích góp từ quán, cùng tài năng và danh tiếng ngày càng lớn, Khải mạnh dạn mở nhà hàng riêng. "Nhà Bếp Khải" — cái tên giản dị nhưng gây sốt ngay từ ngày đầu tiên. Món ăn ở đó vừa tinh tế vừa gần gũi, mỗi phần cơm đều chan đầy tình người.
Ngày khai trương, trong ánh đèn sáng rực và tiếng chúc mừng vang vọng, Khải mặc áo bếp trắng tinh, đứng trước mọi người, cầm micro:
— Người mà tôi muốn cảm ơn nhất hôm nay… chính là mẹ Sáu. Nếu không có mẹ, đã không có tôi ngày hôm nay.
Rồi Khải quay về phía bà Sáu — giờ tóc bà đã bạc nhiều hơn, dáng người nhỏ thó trong chiếc áo dài giản dị — và mời bà lên sân khấu.
— Con xin mời mẹ nhận chức Bếp trưởng danh dự của nhà hàng chúng ta. Món ăn đầu tiên hôm nay… mẹ là người nấu.
Bà Sáu bật khóc. Bà run run bước lên. Khải cúi đầu trước mẹ nuôi, như ngày đầu tiên cậu chắp tay xin việc, nhưng lần này là với trọn vẹn lòng biết ơn và yêu thương.
Từ đó, "Nhà Bếp Khải" không chỉ nổi tiếng vì món ăn ngon, mà còn vì câu chuyện cảm động về tình mẫu tử không cùng huyết thống. Người ta hay thấy một bà mẹ già ngồi ở góc bếp, vừa nhặt rau vừa kể chuyện cũ cho đám nhân viên trẻ nghe, còn ông chủ trẻ thì lúc nào cũng bận rộn nhưng luôn quay lại, dúi cho bà một ly chè đậu xanh mát lạnh, cười tít mắt:
— Mẹ Sáu, nghỉ tay chút đi. Con nấu xong rồi.
Trong gian bếp âm ấm mùi cơm canh, hai mẹ con ngồi đó, bình yên như thể thời gian đã ngừng trôi, chỉ còn lại hơi ấm yêu thương không bao giờ cạn.